Pedagogisch tactvol handelen in de klas

Het pedagogisch handelen toont de professionaliteit en identiteit van de leraar: elke dag word je voor grote en kleine dilemma’s gesteld en geconfronteerd met diverse mogelijkheden, elk met voor- en nadelen. Om die reden is het belangrijk om je eigen pedagogische waarden, idealen en morele criteria te expliciteren, hierop te reflecteren en dit te leren vertalen naar handelingen in de lespraktijk (in relatie tot het schoolvak waarin je lesgeeft). Tijdens dit vak word je hiertoe uitgedaagd en krijg je achtergronden/concepten aangereikt om je pedagogisch handelen te verdiepen.

Het uitgangspunt van dit vak is dat pedagogisch handelen niet tegenover kennisoverdracht staat, maar hand-in-hand gaat met het leren van de vakinhoud. Je maakt kennis met theoretische achtergronden bij diverse aspecten van pedagogisch handelen, zoals het neerzetten van een veilig leerklimaat waarin je tegemoetkomt aan de (basis)behoeftes van je leerlingen en (het sturen van) de dynamiek in een groep. Vanuit het idee dat een leraar niet de leerlingen kan veranderen, maar wel zichzelf, in relatie tot de kinderen, waardoor de leerlingen anders (gewenst) kunnen gaan reageren.

Tijdens de colleges vertalen we de inzichten naar de eigen lespraktijk door gezamenlijk voorbeelden te analyseren en lesactiviteiten te ontwerpen ter ondersteuning van een veilig leerklimaat. Onderdeel van het vak is ook een klein onderzoek naar de pedagogische opdracht en het pedagogisch klimaat van je eigen (stage)school en het analyseren van de situatie van een leerling waar jij moeite mee hebt. Door de uitwisseling van de resultaten met medestudenten wordt de eigen visievorming ten aanzien van pedagogisch handelen gestimuleerd.

Docent
Het vak wordt gegeven door Mirella Middelkoop; zij is docente Geschiedenis en daltonopleider op het Helen Parkhurst in Almere en werkzaam als onderwijskundige en algemeen opleider aan de Interfacultaire Lerarenopleidingen (ILO) van de UvA.

Toetsing
Het vak wordt afgesloten met een eindopdracht waarin zichtbaar wordt hoe de literatuur, de praktijk en jouw visie voor jou verweven zijn. De eindopdracht bestaat uit een uitwerking van een les(activiteit of werkvorm) waarin geëxpliciteerd is hoe er vorm wordt gegeven aan een veilig en motiverend leerklimaat of hoe er richting wordt gegeven aan de groepsdynamiek + de onderbouwing (verantwoording) van de ontworpen les(activiteit of werkvorm) waarin de eigen visie op pedagogisch handelen naar voren komt.

Studiemateriaal
Het studiemateriaal, bestaande uit verschillende artikelen die de colleges aanvullen, zullen gepubliceerd worden op de digitale leeromgeving van de UvA (Canvas).

Leerdoelen

  • Kennisdoel: Je krijgt meer kennis over manieren om pedagogisch tactvol te handelen voor de klas.
  • Kennisdoel: Inzicht hoe scholen vorm (kunnen) geven aan de pedagogische opdracht en het pedagogisch klimaat.
  • Kennisdoel: Je krijgt kennis over hoe je de drie psychologische basisbehoeften (relatie, competentie en autonomie) kunt integreren in je handelen voor de klas.
  • Vaardigheidsdoel: Aan de hand van concrete voorbeelden gaan we gezamenlijk lesactiviteiten ontwikkelen om een veilig leerklimaat te bevorderen.
  • Vaardigheidsdoel: Je kunt je eigen visie ten aanzien van pedagogisch handelen formuleren/verdiepen.
  • Attitudedoel: Je wordt (meer) bewust van eigen waarden, normen (persoon voor de klas) en hoe dit je (pedagogisch) handelen beïnvloedt.
  • Attitudedoel: Je wordt geïnspireerd om na te denken over je eigen (visie op) pedagogische opdracht.
  • Attitudedoel: Je wordt uitgedaagd om je te verhouden tot pedagogische visies en praktijken en de vertaling naar je eigen praktijk te maken.

Vak volgen als nascholing?
Dit vak is onderdeel van de Lerarenopleiding, maar kan ook gevolgd worden door leraren in het vo als nascholing (in de vorm van contractonderwijs). De kosten voor het volgen van het vak bedragen 225 euro. Bij succesvolle afronding van het vak wordt een certificaat uitgegeven. Aanmelden kan middels een mail naar opleidingscoordinator-ilo-fmg@uva.nl.